ประวัติความเป็นมา 

             

                      ไพบูลย์  สุนทรารักษ์  (ม.ป.ป.  :  48)  ลงความเห็นว่า  ส่วย  (กุย)  เป็นเผ่าพันธุ์เขมรเดิมพวกหนึ่ง  เรียกว่า  เชื้อชาติมุณฑ์  ซึ่งอพยพจากอินเดียเมื่อครั้งถูกอารยันรุกราน  พวกนี้อพยพมาทางตะวันออก  จนถึงบริเวณลุ่มน้ำคง  (สกละวิน)  และแม่น้ำของ  (โขง)  ตอนบน  พวกที่อพยพไปทางแม่น้ำคงกลายเป็นบรรพบุรุษของมอญหรือรามัญ  ส่วนพวกที่อพยพไปตามแม่น้ำของบางพวกก็ไปอาศัยอยู่ตามที่ราบสูงแถบเทือกเขาด็อกแทรก  (ดงรัก)  บางพวกเลยไปถึงที่ราบต่ำบริเวณทะเลสาบใหญ่  และชายทะเล  กลายเป็นบรรพบุรุษของเขมรหรือแขมร์  ส่วนพวกที่อยู่ตามชายเขาต่าง ๆ  เรียก  ลัวะ  ข่า  ขมุ  ส่วย  กวย  หรือ  กุย  แตกต่างกันออกไป

             เฉพาะส่วย  (กุย)  ในจังหวัดสุรินทร์นั้น  มีประวัติดั้งเดิมอยู่ว่าอพยพมาจากเมืองแสนแป  (แสนปาง)  อัตตะปือ  และจำปาศักดิ์ในลาวใต้ฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงตั้งแต่ราว  พ.ศ.  2200 

(เติม  วิภาคย์พจนกิจ.  ม.ป.ป.  :  167)  สมัยราชวงศ์บ้านพลูหลวงปกครองกรุงศรีอยุธยา  ชนพวกนี้ได้ช้างเป็นพาหนะหลัก  จัดเป็นรูปกองคาราวานใหญ่ข้ามแม่น้ำโขงที่อำเภอโขงเจียม  เข้าสู่เขตประเทศไทยในปัจจุบัน  เคลื่อนขบวนผ่านมาทางท้องที่อำเภอวารินชำราบแล้ววกลงมาทางทิศใต้เข้าสู่บริเวณจังหวดศรีสะเกษ  และเลยมาถึงพื้นที่จังหวัดสุรินทร์ในที่สุด